Je werkt misschien liever zelfstandig, op eigen tempo, op de achtergrond aan een stevige analyse, een lange termijn oplossing en/of aan een totaal nieuw concept. Jij bent wie je bent en dat blijf je ook. Tijdens je studie en/of straks ook in je werk. Jij krijgt energie van een baan als het bedrijf en de functie aansluiten op jouw talenten en ambities. Door deze talenten en ambities in beeld te brengen weet je beter welk type werk en functie bij je past. Doen wat je al goed kan. Doen wat van nature bij je past is het advies. Leer jezelf kennen door het vinden van een antwoord op drie vragen: “wie ben ik?”, “wat wil ik?” en “wat kan ik?”. Dit is een belangrijke stap in het vinden van de ideale functie voor jou.
Zelfinzicht door introspectie?
Wat helpt je antwoorden op deze drie vragen? Er zijn verschillende manieren om inzicht te krijgen in wie jij bent. Sommige mensen boeken een wereldreis, anderen een yoga-retraite of gaan in stilte op een berg mediteren. Allemaal manieren om door introspectie tot antwoorden te komen. Velen keren echter terug, heerlijk ontspannen, maar zonder antwoorden. Dit komt door het feit dat het om focus en aandacht vraagt en we ons gemakkelijk laten afleiden. Kortom, het vergroten van zelfinzicht vraagt om een gestructureerde aanpak.
Een eerste tip om antwoord te kunnen geven op de vragen “wie ben ik?”, “wat wil ik?” en “wat kan ik?” is om goed te kijken naar de inhoud van jouw huidige CV. Dit kan je veel vertellen over jezelf. Wat heb je eigenlijk tot op de dag van vandaag allemaal gedaan en waarom? Welke afwegingen heb jij gemaakt bij jouw beslissingen? Veel ervaringen kwamen misschien toevallig op jouw pad, terwijl er ook een aantal op staan die voortkomen uit bewuste keuzes. Door te kijken naar wat je tot nu toe hebt gedaan, en vooral waarom, kun je belangrijke antwoorden vinden.
Dingen die je aan jezelf kunt stellen:
- Van welke activiteit heb ik het meest geleerd? Waarom?
- Wat vond ik de meest leuke periode van mijn studie? Waarom?
- Van welke persoon heb ik het meest geleerd? Waarom?
- Wat vond ik de minst leuke periode in mijn studie? Waarom?
Wanneer je iets niet leuk vond:
- Waarom ben ik er niet mee gestopt?
- Wat zou ik achteraf anders doen? Waarom?
- Waar zag ik het meest tegenop tijdens mijn studie? Waarom?
Wanneer je iets wel leuk vond:
- Waar heb ik tijdens mijn studie de meeste energie uitgehaald? Waarom?
- Op welk tijdens mijn studie behaalde resultaat ben ik het meest trots?
- Wat zijn mijn sterke eigenschappen? Waarom? Hoe zullen personen om mij heen mij beschrijven?
- Welke vaardigheid staat bovenaan mijn lijstje om in de toekomst te verbeteren? Waarom?
Het lijkt misschien wat overdreven, maar de input zal belangrijke inzichten geven over jouw eigen handelen in het verleden. Door rustig te kijken zal het nog duidelijker worden aan wat voor situaties en mensen jij plezier beleeft en welke situaties en mensen jou juist energie kosten. Hoe duidelijker jij dit in beeld hebt, des te gerichter kun je bedrijven en specifieke startersfuncties evalueren tijdens jouw oriëntatieproces. Als je een goed CV hebt en tijdig met dit proces begint, is de kans zeer groot dat jij jouw droombaan zult vinden. In de volgende hoofdstukken wordt de inhoud van een goed CV nader toegelicht. Tevens staat er in de bijlage een voorbeeld van hoe een CV eruit moet zien.
Persoonlijke aspecten
Een handige manier om de vraag “wie ben ik?” te kunnen beantwoorden is om een lijst met persoonlijke vaardigheden op te schrijven en jezelf te scoren op elk van deze vaardigheden. Hierbij kun je bijvoorbeeld de studenten die om je heen zitten in een bepaald hoorcollege als norm nemen, zij zijn het ‘gemiddelde’. Door jezelf te vergelijken met hen kun jij een indeling maken naar ‘Sterk’, ‘Gemiddeld’ ‘Zwak’ en ‘Verbeterpunt. Een voorbeeld van een competentielijst is hier te vinden.
Verbeterpunten
Het is goed om op basis van de lijst met vaardigheden na te denken over jouw ‘verbeterpunten’. Een verbeterpunt staat voor ambitie. Dit klinkt misschien vreemd, maar de intentie om iets te verbeteren wordt altijd gevoed door een bepaalde ambitie. Zo kan het zijn dat een bepaalde vaardigheid, een sterke eigenschap of talent, zeer krachtig bij jou is ontwikkeld, maar dat het voor jou toch een verbeterpunt is. Het is slim om in je talenten te investeren. Alleen daar kun je wereldberoemd mee worden namelijk!
Een goed voorbeeld is een topsporter die binnen zijn sport, op fysiek en technisch gebied, bij de absolute top hoort en misschien zelfs al eens een wereldrecord heeft gevestigd. Ondertussen heeft de topsporter toch een hele lijst met verbeterpunten voor zichzelf in kaart gebracht. Deze verbeterpunten komen voort uit zijn ambitie, zijn doelen. Een jaar later verbetert hij wellicht zijn wereldrecord.
Ook kan het zijn dat een punt dat zwak ontwikkeld is, bij jou geen verbeterpunt is. Dit klinkt misschien onlogisch maar het is niet automatisch hetzelfde. Het zou bijvoorbeeld zo kunnen zijn dat jij aangeeft dat creativiteit een zwak punt is bij jou. Als jij geen creatieve baan ambieert in een sterk innovatieve en hoog dynamische omgeving, hoeft dit zwakke punt helemaal geen verbeterpunt te zijn voor jou. Het is belangrijk om bewust te zijn van dit verschil tussen zwakke en verbeterpunten. Er schuilt echter een probleem in bovenstaande aanpak. Onze eigen blik is vertekend als we naar onszelf kijken. Ieder psychisch gezond mens is gericht op het in stand houden van een positief zelfbeeld. We zijn blind voor onze fouten, onderschatten onze onvermogens en overschatten ons eigen succes, onze positieve eigenschappen of talenten. Dit lijkt een negatieve eigenschap maar het draagt bij aan ons zelfvertrouwen en helpt ons juist om het leven vol vertrouwen aan te kunnen.
Zelfinzicht door feedback?
Een andere manier om antwoord te krijgen op vragen, is om jouw omgeving om feedback te vragen. Stel je ouders, je vrienden, je clubgenoten, je collega’s, je broers/zussen, kortom mensen die jou goed kennen, om antwoorden op de vragen: “wie ben ik?”, “wat wil ik?” en “wat kan ik?” Als hulpmiddel bij de eerste vraag, kun je een competentielijst een paar keer printen en mensen in jouw omgeving vragen om het lijstje met persoonlijke vaardigheden voor jou in te vullen.
Zelfoverschatting
Verschillen tussen jouw eigen beeld en dat van anderen haal je dan direct naar boven. Let wel, zoals al beschreven, je ziet jezelf vaak positiever. Onze blik is vertekend als we naar onszelf kijken. Ieder psychisch gezond mens overschat het eigen kunnen.
Zelfinzicht en dan?
Het doel is niet alleen om bewust te worden van jouw persoonlijke eigenschappen en ambities op dit moment. Het is ook nog eens goed om na te denken over jouw kwaliteiten en waarom jij vindt dat een bepaalde vaardigheid bij jou past. Niet het antwoord zelf is het meest belangrijk, maar de argumentatie is interessant. De reden is vaak een voorbeeld dat concreet uitlegt waarom jij bijvoorbeeld vindt dat prestatiegerichtheid een ‘sterk’ ontwikkelde vaardigheid van jou is. Dit kun je gebruiken wanneer jouw sterke en zwakke kanten worden besproken tijdens een sollicitatiegesprek. Wanneer je vragen krijgt hierover, zit de kracht van het antwoord in de overtuiging waarmee je het vertelt. Met een duidelijk voorbeeld komt het verhaal beter over. Met een duidelijk beeld van jouw sterke en zwakke competenties kun je tevens beter inschatten of een bepaalde functie goed bij je past. Daarnaast kun je inzien welke sterke kanten jou kunnen helpen om jouw ambities te verwezenlijken.
Op jouw CV zou jij nu in staat moeten zijn om jezelf in zes woorden krachtig te beschrijven. Wanneer je de tijd hebt genomen en met gerichte aandacht naar jezelf hebt gekeken, kun jij bij ieder punt zonder problemen een krachtige uitleg geven. Een voorbeeld hiervan zou kunnen zijn:
- Analytisch
- Prestatiegericht
- Sturend
- Energiek
- Praktisch
- Initiatiefrijk
Nu jezelf kent kan je aan de slag bij je droombaan, lees hier hoe je jou droombaan vindt! Of bekijk hier alle traineeships en startersvacatures, en wie weet vind jij binnenkort al jouw droomfunctie!
